بطور معمول در مقابل یک پزشک فارغ التحصیل ۳ راه وجود داره :
مسیر اول همین ادامه کار و طبابت به عنوان پزشک عمومی هست.
راه دوم پیش روی فارغ التحصیلان که متاسفانه در سال های اخیر بسیار رونق گرفته و تب آن بین دانشجویان همه گیر شده، مهاجرت به عنوان فارغ التحصیل پزشکی عمومی (GP) به خارج از کشور هست.
و سومین راه پیش روی تازه فارغ التحصیلان رشته پزشکی، ادامه تحصیل در مقطع تخصص هست. برای این کار، اگر فارغ التحصیل مقطع عمومی هستی، باید در آزمون دستیاری یا تخصصی پزشکی که اصطلاحاً به آن آزمون رزیدنتی گفته میشه، شرکت بکنی. اگه میخوای همه چیز درباره آزمون دستیاری رو بدونی، این مقاله برای توعه.

آزمون دستياری پزشکی يا همان آزمون رزيدنتی، برای ورود به مقطع تخصص از پزشکان عمومی گرفته میشه. با قبولی در این آزمون، میتونی در دوره‌ی‌ تخصص به تحصيلت ادامه بدی. همچنین این آزمون در رشته‌هايی مانند دامپزشكی، دندانپزشكی و داروسازی هر ساله توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی كشور برگزار میشه.

شرایط اختصاصی ثبت نام آزمون دستیاری پزشکی

1. فارغ التحصیلی داوطلبان در رشته دکتری پزشکی عمومی یا دانشجویان سال آخر پزشکی عمومی (دانشجویان سال آخر که استریت هستن، میتونن مشروط بر اتمام دوره تحصیلی خود تا شروع تخصص، در آزمون شرکت کنند.)
2. ارائه معافیت از خدمات قانونی (طرح نیروی انسانی) یا گواهی اتمام خدمات
3. مشمولان خدمت نظام وظیفه که در فرصت یک ساله یا در حین خدمت هستن و از نظر مقررات وظیفه‌ی عمومی مرتکب تخلفی نشدن
4. ارائه گواهی قبولی در آزمون صلاحیت بالینی پایان دوره پزشکی عمومی
5. عدم اشغال به تحصیل داوطلب در یکی از رشته های تخصصی پزشکی، PhD، کارشناسی ارشد و همچنین نداشتن مدرک تخصصی پزشکی بالینی
6. افرادی که با استفاده از سهمیه بومی مناطق محروم در دوره پزشکی عمومی پذیرفته شده‌اند، می توانند با اجرای تعهدات سهمیه مذکور و رعایت کلیه شرایط در آزمون دستیاری شرکت کنند.
7. داوطلبانی که هر یک از شرایط عمومی یا اختصاصی آزمون دستیاری یا تخصصی پزشکی را نداشته باشند، از ادامه روند آزمون حذف شده و شرکت در این آزمون برای آنها مقدور نیست.

تعداد سوالات آزمون دستیاری

آزمون دستياری ۲۰۰ سؤال تستی داره که به ازاي هر پاسخ درست، سه نمره‌ مثبت تعلق می‌گیره و برای هر جواب اشتباه، يك نمره منفي حساب میشه. زمانی اجازه‌ی انتخاب رشته در آزمون دستياری رو داری كه از ۶۰۰ نمره خام، حداقل ۱۵۰ نمره رو در اين آزمون كسب كرده باشی.

دروس آزمون دستیاری

آزمون دستیاری در ایران در حال حاضر به زیرگروه‌های پنجگانه‌ی درسی تقسیم میشه. بر این اساس شرکت کنندگان با توجه به درصد پاسخ گویی به سوالات در دروس مختلف، در زیرگروه های مختلف، رتبه های متفاوتی کسب می‌کنن. به طوری که در فرآیند انتخاب رشته، قبولی داوطلب بر اساس رتبه‌ی او در زیر گروه درسی مربوطه تعیین میشه.

زمان برگزاری آزمون

آزمون دستیاری پزشکی برای مدت‌های طولانی به صورت سالانه و در اسفند ماه هر سال برگزار می‌شد. در چند سال‌ اخیر، این آزمون به اردیبهشت ماه منتقل شده.

سهمیه های دستیاری

موضوع سهمیه‌ها در آزمون‌های پزشکی از جمله آزمون سراسری، دستیاری، فوق تخصصی و آزمون‌های استخدامی در طی سالیان اخیر از داغ‌ترین موضوعات صنفی و آموزشی پزشکی بوده.
در اینجا ما تنها به بیان عناوین سهمیه‌های آزمون دستیاری بسنده می‌کنیم، که به شرح زیر هست:
سهمیه ایثارگران شامل جامعه هدف بنیاد شهید و امور ایثارگران، سهمیه رزمندگان بسیجی، سهمیه مناطق محروم، پذیرش به صورت سهمیه آزاد در آزمون دستیاری پزشکی

انتخاب رشته آزمون دستیاری پزشکی

داوطلبین آزمون می‌تونن ۱۰ رشته تخصصی را در ۱۰۰ محل انتخاب کنن و اگه تعداد رشته‌های تخصصی انتخابی بیشتر از ۱۰ عدد باشن، به طور سیستمی حذف میشن.

حالا چجوری برای آزمون دستیاری بخونیم ؟

من بهت روش‌های پیشنهادی خودم رو میگم:
مدت درس خوندن براي آمادگی امتحان دستياری، كاملاً بستگی به خود فرد داره. اگه کسی هستی كه تو دوره‌ی پزشكی عمومی، درس‌های دانشكده رو خيلی خوب خوندی و در حال حاضر فاصله‌ی زيادی از فارغ التحصيلی نداری و يا علاقه‌مند به رشته‌ای هستی كه نمره چندان بالایی نميخواد، پس يه دوره‌ی چند ماهه ممكنه برات كافی باشه. در غير اينصورت، اگه مدت زيادی از فارغ التحصيليت گذشته، يا در دوره‌ی عمومی چندان اهل مطالعه نبودی و یا حتی علاقه‌ی زيادی به قبولی توی رشته‌های پرطرفدار داری، بنظر من یه برنامه‌ريزی سالانه معقول‌تره.

اگه فردی هستی که با توجه به زمان اندک و گستردگی منابع برای مطالعه، سردرگمی و از این کتاب به اون کتاب سرک میکشی، باید بهت بگم که با یه برنامه‌ریزی صحیح میتونی به رشته‌ای که دوست داری، برسی. هر برنامه‌ای نیاز به زمان برای برنامه‌ریزی داره (plan to plan).
اساسی‌ترین کار اینه که الویت‌بندی کنین و از کتاب‌ها و درسنامه‌های خلاصه استفاده کنین. در واقع باید در مدت زمان کم، مطالب مهم و سوال خیز رو یاد بگیری. پس از محصولی استفاده کن که بازدهی سریع داشته باشه و از اونجایی که رفرنس‌های آزمون پره انترنی با آزمون دستیاری تقریباً یکسانن، من بهت مطالعه‌ی کتاب‌های ژلوفن رو پیشنهاد میکنم.

نقشه راه مطالعه

چهار درس ماژور در آزمون دستیاری و پره وجود داره:

1. طب داخلی (Internal Medicine)
2. طب کودکان (Pediatrics)
3. جراحی عمومی (General Surgery)
4. زنان و زایمان (Obstetrics and Gynecology)

طب داخلی خودش حداقل از هشت قسمت مجزا تشکیل شده:

1. کلیه (Nephrology)
2. گوارش (Gastroenterology and Hepatology)
3. غدد و متابولیسم (Endocrinology and Metabolism)
4. روماتولوژی (Rheumatology)
5. قلب و عروق (Cardiology)
6. ریه (Pulmonology)
7. خون و سرطان (Hematology and Oncology)
8. مباحث دیگه مثل مسمومیت و مراقبت‌های ویژه و پیراپزشکی (Poisoning, Geriatrics, Intensive Care, etc)

و چهارده درس مینور:

1. عفونی (Infectious Diseases)
2. پاتولوژی (Pathology)
3. پوست (Dermatology)
4. چشم (Ophthalmology)
5. گوش و حلق و بینی (Otorhinolaryngology or Ear, Nose, and Throat or ENT)
6. آمار (Statistics)
7. اپیدمیولوژی (Epidemiology)
8. اخلاق پزشکی (Medical Ethics)
9. مغز و اعصاب (Neurology)
10. روان‌پزشکی (Psychiatry )
11. ارتوپدی (Orthopedics)
12. رادیولوژی (Radiology)
13. اورولوژی (Urology)
14. فارماکولوژی (Pharmacology)

واسه همه‌ی این دروس میتونی رو درسنامه‌های مبتنی بر تست ژلوفن حساب کنی، مخصوصاً نسل جدید ژلوفن که سوالای سه دوره‌ی اخیر دستیاری هم بهش اضافه شده. مطالعه‌ی آزمون های اخیر، در کنار ژلوفن ها فراموش نشه.

در روز های آینده قراره راجع به رشته های مختلف تخصص پزشکی حرف بزنیم. اینو یادت باشه که با برنامه ریزی درست میتونی به هرچیزی که دوست داری برسی و اگه سوالی داشتی میتونی اینجا بپرسی :)